Wycieczki

Wizyta w Klasztorze Ojców Cystersów w Jędrzejowie

22-11-2012

22 listopada 2012 roku klasa 2lh uczestniczyła w wycieczce przedmiotowej z języka polskiego do Klasztoru Ojców Cystersów w Jędrzejowie.

Archiopactwo jędrzejowskie jest miejscem modlitwy oraz pracy cystersów, a jednocześnie stanowi pomnik chrześcijańskiej kultury europejskiej oraz unikatowy zabytek. Mieliśmy możliwość zwiedzenia kompleksu klasztornego pod opieką zakonnika – ojca Rafała, który z detalami przedstawił nam historię jędrzejowskiego zakonu oraz klasztoru.

Opactwo jędrzejowskie to najstarsze opactwo cysterskie na ziemiach polskich. Zostało ono ufundowane w 1140 roku przez Janika Jaksę, późniejszego arcybiskupa gnieźnieńskiego i jego brata Klemensa. Zakonnicy przybyli wtedy do osady zwanej Brzeźnica z francuskiego Morimondu.

Zakonnicy otrzymali od fundatorów oprócz ziemi jednonawowy kościół p.w. św. Wojciecha (bądź św. Andrzeja), datowany na rok 1110. Do dziś przetrwała wieża i fragment absydy tej świątyni, która była zbudowana w stylu romańskim. Mnisi zbudowali klasztor i kościół klasztorny. Przedsięwzięcie to zakończyło się konsekracją w 1210 roku. Konsekracji kościoła dokonał biskup krakowski Wincenty Kadłubek, który osiem lat później, porzucił za zgodą papieża biskupstwo, i wstąpił do jędrzejowskich cystersów. Świątynia nosi wezwanie Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha.

Klasztor jędrzejowski był bardzo ważnym ośrodkiem życia religijnego i kulturalnego. Mnisi opiekowali się miejscową ludnością - prowadzili okoliczne parafie, małe elementarne szkółki, a także hospicjum i szpital. Zajmowali się także hodowlą ryb. Klasztor posiadał młyny, tartak, hutę szkła. Mnisi prowadzili zakład budowy organów. Ich działalność w dużej mierze przyczyniła się do tego, że mała osada, jaką był Jędrzejów w 1271 roku otrzymała od Bolesława Wstydliwego prawa miejskie.

Do ruiny gospodarczej klasztoru przyczynił się w dużej mierze także takie wydarzenia jak potop szwedzki, podczas którego opactwo zostało ograbione, czy też pożary w 1726 i w 1800 roku. W pierwszym z pożarów spłonął kościół, nadwątlone zostały ściany i zniszczeniu uległo sklepienie sufitu. W drugim pożarze spłonęły archiwum i biblioteka, w której spoczywał list św. Bernarda do cystersów jędrzejowskich, a także oryginał „Chroniki Polonorum” Mistrza Wincentego, który po rezygnacji z godności biskupiej spędził w murach naszego klasztoru ostanie lata życia, pisząc tutaj to wielkie dzieło. Po tych wydarzeniach opactwo nie wróciło już do swojej świetności.

Podziwialiśmy również wspaniałe organy. Pierwszą wiadomość o nich znajdujemy w 1753 roku, lecz z zapisów wynika, że były one w klasztorze jeszcze wcześniej w 1633 r. Natomiast te, które obecnie możemy podziwiać i słuchać ich gry są z lat 1745 - 60 i są dziełem organmistrza Józefa Sitarskiego przy współpracy z organmistrzem Ignacym Foglerem z Warszawy, twórcą organów w Katedrze Kieleckiej.

Co roku na przełomie lipca i sierpnia odbywają się koncerty organowe. Koncerty te pozwalają na wsłuchanie się w muzykę tworzących ją kompozytorów, a zarazem pokazać unikalne rozwiązania jakie posiadają organy i doświadczyć barwy tego przepięknego instrumentu, który możemy podziwiać. Niestety, organy jak i ich wnętrze, nie są udostępnione do zwiedzania.

(Informacje przygotowano na postawie materiałów dostępnych w Internecie)

• Agnieszka Maciąg - Wojtanowska